हिमाल राई
वराहक्षेत्र । गत एक वर्ष दिन देखि विश्व ईतिहासको सबैभन्दा घातक महामारी नोवेल कोरोना भाइरस कोभिड–१९ महामारीले ले मानवजातिलाई त्रस्त बनाएको छ । सत्रहमहिनाको लामो समय वितिसक्दा समेत संक्रमण निर्मूल हुनुको बदलामाविभिन्न रुप परिर्वतनगर्दै सारा संसार लाई आफ्नो कालको ग्रास बनाउँन अझै उद्धत देखिन्छ ।
दुई वर्ष अगाडि २०७६ साल माघ १६ गते चिनको हुबेई प्रान्तको राजधानिवुहान वाट फैलिएको कोभिड–१९ विस्तारै सम्पूर्ण विश्वलाई संक्रमितबनायो ।
यस वाट नेपालपनि अछुतो रहन सकेन्,संसारको सम्पूर्ण मानव समुदायअहिले कोरोना भाइरसले संक्रमितभएको छ । बालक, युवा,महिला, पुरुष र वृद्ध वद्धा कोरोनाले पिडित छन् , लाखौंले ज्यानगुमाएका छन् भने धेरैले जिवनको लागिभाइरस संग लडिरहेका छन् ।
महामारीले वराहक्षेत्रनगरपालिकालाई पनिआ˚्नो शिकार बनायो । एक,दुई हँुदै शुरु भएको महामारी वित्रताले, गुणनफल गतिमा बढेर पुरै नगरपालिकालाई संक्रमितबनाएको छ ।
नगरमा संक्रमण ˚ैलिननदिनकानगरपालिकाले तत्कालपहलगर्दै विभिन्नकदम उठाएको र सुरक्षाउपायहरु लागु गरिएको नगरप्रमुखनिलमखनालले बताए ।
कोभिडस संक्रमण ˚ैलिएको पहिलो वर्षको शुरुवातमा कोरोना वाट कसरी बच्ने भनेर नगरवासीलाई सुचनदिने, विभिन्नमाध्यम वाट प्रचार प्रसार गर्ने र नगरको ११ वटै वार्डमामाईकिङ्गगरिएको थियो ।
नपाको चतरा स्थित रामानन्दाचार्य सेवापीठमा प्रदेश सरकारले यसैगरी नपाले महेनद्रनगर,भरौल,प्रकाशपुर तथामधुवनमाआइसोलेसन सेन्टर स्थापना गरेको थियो ।केही समय सेवापीठमा हाल्डिङ्ग सेन्टर समेत सञ्चालनगरियो ।
संक्रमण दर बढ्दै गएपछि नपामाअनिवार्य मास्कको प्रयोग गर्नुपर्ने, एक जिल्ला वाट अर्को जिल्लाको यातायातमा रोक लगाउँनचतराको कोशीपुल,छिमेकी कोशीगाउँपालिकालगायतविभिन्ननाकामाकोभिड–१९ पोष्ट खडा गरिएको थियो ।
कामविशेषले गर्दाप्रशासन वाट अति जरुरी पास लिएर आएको लाईतापक्रमनापेर अनुकलभएमात्रनपामाप्रवेश गर्न दिएको खनालले बताए ।
पहिलो चरणमा कोभिडलाई बुझ्दैमाबितेको थियो, केही सम्हालिननपाउँदै लगत्तै आएको दोश्रो चरणको लहरले बढि आक्रमक ढंगमा नपाको प्रत्येक गाउँ टोल लाई संक्रमितबनायो ।
कोरोनाको दोश्रो लहर वाट नगरवासीलाई बचाउँन यस पटक भने शुरु देखि तादरुकता देखाउँदै माइकिङ्ग वाट सुचनादिने कामलाई जारी राखियो ।
शंकालागेकाअथवा कोरोनाको लक्षण देखिएकाहरु लाई वार्ड वार्डमागएर दु्रत परिक्षण विधि र आरटीपिसीआर ( रिवर्स टं«ासक्रिप्सन पोलीमेरेज चेन रियक्सन ) जांचलाई निरन्तरतादिईएको, नगरको जन स्वास्थ्यनिरीक्षकउमेश मेहताले बताए ।
नपामाजेष्ठ नागरिक लगायतअन्यनागरिकलाई कोरोना भाइरस विरुद्धको खोप कोभिसिल्ड र भेरोसिललाई दुई चरणमा लगाईएको थियो ।
यतानपा र निजिदुवैले कोभिडको लकडाउनमा दैनिकमजदुरी गर्ने विपन्नलाईखाद्यान राहतवितरण समेत गरेका थिए । नपाले वार्ड पिच्र्छे परिवार लाई चामल ,दाल,तेल,नुन,आलु र सोयाबीनखाद्यानउपलब्ध गराएको थियो ।
स्वःस्फूर्त रुपमा गठन भएकायुवाको समूहले पहिलो तथा दोश्रो चरणमा मजदुरहरु लाई खाद्यानसामाग्रीउपलब्ध गराएको छ । कतिपययुवाले संक्रमितको घर घरमागएर औषधी छर्कने, कोरोनाको बिरामीलाई मास्क,सेनीटाइजर, विटामिन सी, टाउको र जिउदुख्ने तथाज्वरो रोक्ने चक्की (ट्याबलेट) बाड्ेका थिए ।
काठमान्डौको बोधिसत्वविहार बुढानिलकण्ठ संस्थाले साढे पांचलाख रुपैया बराबरको
अक्सीजन कन्सन्ट्रेटर ३ थान र स्वास्थ्य परिक्षण सामाग्री वार्ड नं २ स्थित प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र चतरा लाई प्रदान गरेको थियो ।
स्थानियपत्रकार मार्फत सूमि राई लिम्बु, बोधिसत्व संस्थाका मास्टर शन्तशर्मा र तिलक बस्नेतले प्रा.स्वा.केन्द्र लाई गरेको सहयोगकोमा, केन्द्रकाव्यवस्थापनप्रमुख डाक्टर अनिलगिरीले आभार प्रकट गरे ।
अंग्रेजी ईस्वी सम्वत २०१९ को डिसेम्बर महिनामामावुहानमा भेटिएको नोवेल कोरोना भाइरस कोभिड–१९ लाई विश्व स्वास्थ्य संगठनले जनवरी महिनामाअन्तराष्ट्रिय स्वास्थ्यआपातकाल र ३ महिना११ मार्चमामात्रमहामारी धोषणा गरेको थियो ।
भाइरसको संक्रमण वाट बच्नजिल्ला स्तरीय कोभिड–१९ संकट व्यवस्थापन केन्द्र, सुनसरीले जारी गरेको सुचनागरिएको लकडाउन लाई नगरपालिकाले पनिलागु गर्यो ।
चरणबद्ध गरिएको लकडाउनलाई आमजनताले केही समय त पालन गरे, तर पछि वेवास्ता गरे ।मानविय संकटको घडीमा मास्कनलगाउँने, विवाह र भोजभतेरमा भिड जम्मा गरेर लापरवाहीगरियो ।
यसले गर्दा पुरा नगरपालिका कोरोनामयबन्यो र यसको भाइरस नपावासीको घर घरमा सजिलै प्रवेश पायो । फैलिएको महामारी वाट करिव २ दर्जन बढि संक्रमितहरुले ज्यानगुमाएकाथिए, जसमा जेष्ठ महिलाहरुको संख्या बढि रहेको थियो ।
नगरमा संक्रमितहरुको यकिन संख्यायतिहो भन्नगाहे छ, किनभने कोरोना महामारी अझै सक्रिय छ ।संक्रमितको लागि चक्रघट्टीको सप्तकोशीकलेजमाबनाईएको आइसोलेसन सेन्टरमाभर्ना भएको ६५ जना संक्रमितहरु ५० जनानिको भएर घर गएको छन् ।
सेन्टरमा २ र वाहिर रेफर गरिएको १ जनागरि ३ कोभिड बिरामीको मृत्यु भएको र सेन्टरमाअहिले ७जना रहेको प्रमुख अहेब प्रमोद यादवले जानकारी दिए । नगरमाअहिले सम्मकरिव पांच सय बाउन्नजनाको स्वास्थ्य परिक्षण गरिईएको छ भने नगरवासीलाई दुई चरणमा केहीखोपालगाईएको छ ।
हाल सम्म कोभिड–१९ कोरोनाभाइरसले विश्वमाकरिव १८ करोड मानिस संक्रमितभएका छन् तथा ३८ लाख ८० हजारले ज्यानगुमाएका छन् । कोरोना महामारीकोविभिषिका वाट पार पाउँन सम्पूर्ण विश्व समुदाय युद्ध स्तरमालागेका छन् ।
विकसित देशहरु अमेरिका र रुस, जापान, ब्रिटेन र जर्मनी यसैगरी छिमेकीभारत र चिनले फाइजर,मडर्ना,स्पुनिक,कोभिसील्ड,कोभ्याक्सीन र भेरोसेल खोपकोविकास गरेका छन्, त्यस मध्ये कोभिसिल्ड र भेरोसेल नेपालमाआएका छन् , तर सबैले खोप लगाउँनपाएका छैनन् ।
विभिन्नभेरियन्टको कोरोनाभाइरस आउँनेक्रमजारी छ,यसै क्रममा बढि असरदार र धेरै समयसम्म टिक्ने डेल्टाप्लस भेरियन्ट, नेपाललगायतअमेरिका,भारत,जापान,रुस,ब्रिटेन,स्वीजरल्यान्ड र पोर्चुगलमाआएको छ ।
पहिलो र दोश्रो लहरले पस्त बनाएको मानवजातिलाई कार्यशैली परिवर्तन गरेर आईरहेको,कोरोना महामारी वाटविश्वले कहिले उन्मुक्तिपाउँने हो कुनै निश्चित छैन् ।
मानवजातिको संकटमहामारी वाट पार लगाउँनचिकित्सकले बारम्बार भनिरहेको सबैभन्दाउत्तम र असरदार उपायभनेको कोरोना प्रोटोकोल लाई मान्नु नै हो ।
जुनभनेको २ मिटरको व्यक्तिगत दुरी बनाएर अनिवार्य मास्कको प्रयोग गर्नु, पटक पटक २० सेकेन्ड सम्म साबुनपानीले हातधुने र अतिआवश्यककामहुँदामात्र घर वाहिर जानेनियमलाई, ईमान्दारीका साथमान्ने हो कोरोनोलाई हराउँन सकिन्छ ।
कोभिड–१९ कोरोना लाई परास्तगर्न कडाईका साथ कोरोना गाइडलाइन लाई पालन गरौं, आफु बचौं,अरुलाई बचाऔं ।
